‘’TURFANDA‘’ DEYİMİ NEREDEN GELİYOR ?

Meyve ve sebzeler mevsiminde ilk olduğunda ‘’turfanda’’ bunlar deriz ya, bakın kökeni nereden geliyor?   Çocukken çok duyduğumuz bir kelimeydi. Artık her sebze meyveyi her mevsim bulabilmemiz mümkün. Neredeyse ait oldukları mevsimi unutacağız.

TURFAN, Doğu Türkistan’da(Çin Halk Cumhuriyeti Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bulunan, denizden 150 metre kadar aşağıda bir ovadır. Yazları son derece sıcak olan bu havzada çevredeki yüksek arazilere göre yaz erken gelir ve pamuk dahil bir tarım cennetinin oluşmasını sağlar. Su, çevredeki dağlardan tarihi bir yapı olduğu iddia edilen yer altı sulama kanalları vasıtasıyla getirilir.

Su, sıcak ve güneşli bir hava olunca sebzeler de Turfanda yetişiyor. Kavun Karpuz gibi meyveleri yaz kış yiyebilirsiniz .Hepsi Sincan bölgesindeki Turfan dan gelmektedir.

Yeri gelmişken bahsedelim, bu yer altı sulama kanallarına ‘’Karez’’ adı verilir ve eski Türklerden günümüze kalan önemli eserlerdendir.M.Ö.500 yıllarında yapıldığı tahmin edilen ve 5.000 km. uzunluğunda olan bu yapı yerin 100 metre altında ,çölü 60 km. aşarak Turfan a gelmektedir.

Böyle bir yapının olabilmesi için ileri düzeyde matematik ve yer bilimi bilgisi ile mühendisliğe ihtiyaç vardır…

(Mahir Akarsular ‘dan alınmıştır)