Temmuzun son haftası, güneş gökyüzüne adeta taht kurmuş durumda. Sıcaklık termometrede 40’ları bulduğunda biz sadece terlemiyoruz; vücudumuz tehlikeli bir alarm durumuna geçiyor. Evet, konuşmamız gereken konu “güneş çarpması”. Adını sık duyduğumuz ama ciddiyetini çoğu zaman göz ardı ettiğimiz bu tehlikeli durum, birkaç saatlik dikkatsizlikle hayatımızı kalıcı olarak etkileyebiliyor.
Güneş Çarpması Nedir?
Güneş çarpması, yalnızca “başım ağrıdı biraz sersemledim” hali değildir. Bu durum, bedenimizin ısı kontrol mekanizmasının bozulmasıyla ortaya çıkan ciddi bir sağlık krizidir. 39 hatta 41 dereceye çıkan beden ısısı, kalp ritmimizi altüst ederken; algı kaybı, bilinç bozukluğu, kusma ve hatta hayati organlarda kalıcı hasara kadar giden bir zinciri başlatabilir.
Yani mesele yalnızca sıcak değil, nemin de başrol oynadığı bir tehlike sahnesidir. Özellikle nem oranı %70’i geçtiğinde, vücudun terleme yoluyla serinleme becerisi zayıflar.
Kimler Daha Çok Risk Altında?
Çocuklar… Yaşlılar… Kronik hastalığı olanlar… Açık havada çalışan işçiler… Ya da “bir şey olmaz ya” diyerek 40 derece sıcakta yürüyüşe çıkan herkes.
Özellikle sahil bölgelerinde ya da yaylada bile saat 11.00 ile 15.00 arasında güneş altındaysanız, kendinizi bir tehlikenin eşiğine atıyorsunuz demektir.
Peki ne yapmalı? Öncelikle şunu kabul edelim: Güneşle inatlaşılmaz
İşte birkaç basit ama hayati öneri:
• Zamanlama hayattır: 11.00-15.00 arasında güneşe çıkmaktan kaçının. Bu saatler, adeta ultraviyolenin zirve yaptığı zaman dilimidir.
• Kıyafet değil, zırh giyin: Açık renkli, bol, pamuklu giysiler ve geniş kenarlı şapkalar güneşe karşı ilk savunma hattınızdır.
• Şemsiye sadece yağmurda değil: Güneş şemsiyesi kullanmak, cilt ve vücut sağlığınız için en az güneş kremi kadar önemlidir.
• Sıvı, sıvı ve yine sıvı: Bol su tüketin, şekerli gazlı içeceklerden ve ağır yemeklerden uzak durun. Su en iyi dostunuzdur.
• Duş, sadece ferahlatmaz: Gün içinde alınan kısa duşlar, bedenin serinlemesine katkı sunar.
• Gölge arayın, gölgeniz olun: Mümkünse gölgede kalın; değilse kendi gölgenizi yaratın.
Bir Gölgelik Hayat Kurtarır
Yaz ayları güzel anılar biriktirmek, tatil yapmak, sevdiklerimizle vakit geçirmek için ideal zamanlar. Ancak hiçbir tatil, bir güneş çarpmasının yaratacağı sağlık sorununa değmez. Serin kalmak, sadece fiziki değil aynı zamanda akıllıca bir karardır.
