OKALİPTÜS AĞAÇLARI ADANAYA NASIL GELDİ ?….

200 yıl kadar evvel Çukurova ovaydı ova olmasına ama taa Tarsus’a ve Mersin e kadar yer yer bataklıklarla doluydu. Binlerce hektarı bulan bu bataklıklar sivrisineklerle dolu olduklarından yöre halkını sıtmadan kırıp geçiriyordu .O yıllarda doktor ilaç ne gezer ? İnsanlar sıtmadan ölebiliyordu.

1860 lı yıllarda Amerikan iç savaşı döneminde kölelerin çalıştırıldığı pamuk plantasyonlarının durma noktasına gelmesi İngiltere’yi yeni pamuk kaynakları aramaya yönlendirdi. Osmanlı İmparatorluğu ile yapılan temaslar sonucunda Adana bölgesinin İngiltere’nin pamuk ihtiyacını karşılaması planlandı. Sultan Abdülaziz 1862 yılında pamuk üretimini teşvik eden yasal düzenlemeler yaptı.

İklimi ve toprakları pamuk yetiştirmeye uygun olan Adana da pamuk yetiştirilebilecek alanlar sınırlıydı ve bataklıkların ıslah edilmesi gerekiyordu. Pamuk tarlalarına yer açmak ve sıtma taşıyan sineklerin üreme alanlarını kurutmak için  Avustralya dan getirilen OKALİPTÜS ağaçları Çukurova nın kaderini değiştirdi.

Halk arasında adı zor söylendiğinden bu ağaçlara GARİPTOS, OKAPTÜS ,BOYU – KÖKÜ DEV AĞAÇ adları söylenirken SITMA AĞACI olarak tanındı. Okaliptüs ağaçlarının hızlı büyümesi metrelerce uzayan kalın kökleri  ve bataklıkları kurutma özelliği sayesinde ,bölgedeki sıtma salgınları azaldı. Okaliptüs ağaçlarının bir diğer özelliği de  bu ağacın büyük boylu olanlarının günde ortalama 400 litre suyu topraktan bünyesine alırken 10 yaşındaki bir Okaliptüs ağacının ise yılda 250 ton su tükettiği biliniyor. Ayrıca saldığı aroma ile akciğerleri temizlediği bilinir.

Cumhuriyet döneminde de bu uygulama devam etti.1939 da Tarsus un Karabucak bölgesinde 1200 hektarlık ilk planlı Okaliptüs ormanı oluşturuldu. Bataklıklar Okaliptüs ağaçları sayesinde süratle kurumaya başlamıştı. Ağaçların kökleri bataklık suyunu adeta sünger gibi çekiyordu.

Bataklıklar kurumuş ve pamuk tarlaları hazırlanmıştı ancak o yıllarda Adana’daki halkın nüfusu az olduğu için iş gücü yetersizdi. Talepleri durmadan artan İngiliz sanayicilerin ihtiyaçlarını karşılamak için Osmanlı ,o yıllarda kendi sınırları içinde olan Mısır dan FELLAH ( çiftçi) adı verilen tarım işçilerini bölgeye getirdi.

Yine o yıllarda yörük olan kışın ovada, yazın dağlarda gezen Çukurova nın konar göçer halkı yerleşik hayata geçirilerek pamuk tarlalarında çalışmaları için teşvik edildi. Böylece İngiltere nin pamuk ihtiyacı karşılanmaya başladı…

Şimdi Okaliptüs ağaçlarını en fazla Yüreğir de Başkent Kışla Hastanesine giden yolda ve tek tük bazı yerlerde görüyoruz. Yeni açılan yollar, caddeler, mahalleler, yapılan evler ve koca koca binalar yüzünden neredeyse % 98 i kesilmiş durumda…tabii Tarsus daki Okaliptüs ormanı hariç…

…………………

Bana bunları küçücük bir kızken masal gibi anlatan, bilgilendiren; rahmetli doktor amcam Jinekolog doktor Tarık Maktav ‘ı saygı ve sevgi ile anıyorum…