Organik atıklar kompost ürüne dönüşüyor

Mersin Büyükşehir Belediyesi bir ilke imza atarak organik atıklardan kompost (organik gübre) üretimine başladı. Sıfır atık yaklaşımıyla kendi bünyesinde ürettiği organik atıkları israf etmeden kompost haline getirerek, doğaya verim sağlayacak yeni bir çıktı elde eden Büyükşehir Belediyesi ‘İsraf Etmiyoruz Kompost Yapıyoruz’ sloganıyla hayata geçirdiği proje kapsamında elde edilen kompot ürünleri refüj, park ve bahçe bitkilendirmesi, çiçek üretimi ve dikimi faaliyetlerinde kullanacak.

Yıl sonuna kadar 500 metreküp üretim hedefleniyor

Sarıibrahimli Katı Atık Düzenli Depolama ve Geri Kazanım Tesisi içerisinde kurulan Kompost Üretim Tesisi’nde meyve, sebze, talaş, çay ve kahve posası ile budama ve işkembe içi atıkları, yığınlar haline getirilerek kompost elde ediliyor. Günlük olarak toplanan organik atıklar, tesiste yığınlar haline getiriliyor. Sırasıyla; budama atıkları, yaş sebze ve meyve atıkları, mezbahane atıkları, marangozhane atıkları ile çay ve kahve posaları olacak şekilde 2 metre genişliğinde, 20 metre uzunluğunda ve 1,5 metre yüksekliğinde oluşturulan yığınlar, mikroorganizmalar arayıcılığıyla biyolojik olarak bozunmaya uğruyor. Kompostun verimli bir şekilde oluşabilmesi açısından önemli olan sıcaklık, nem ve oksijen dengesinin korunması için belirli aralıklarla ölçümler yapılıyor. Ara ara karıştırılarak sıcaklık, nem ve oksijen dengesinin sağlandığı yığınlar, kompost oluşumunun tamamlanmasının ardından eleme ünitesinde boyutlarına göre ayrışarak nihai ürün elde ediliyor. Bu yılın Ocak ayında atık almaya başlayan tesis şu ana kadar 100 metreküp kompost üretimi gerçekleştirdi. Tesiste yıl sonuna kadar 500 metreküp üretim hedefleniyor.

“Kompostun oluşumu yaklaşık 2,5-3 ay sürüyor”

İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Daire Başkanlığında görevli çevre mühendisi Dr. Zeki Altun, Büyükşehir Belediyesinin faaliyetleri kapsamında oluşan organik kökenli atıklardan kompost üretimi gerçekleştirdiklerini söyledi. Atıkları, düzenli olarak üretim tesisine getirip biyolojik olarak yığın yöntemiyle kompost üretimini yaptıklarını ifade eden Altun, günlük 1,5 ila 2 ton arasında hal atığını tesis bünyesine kabul etiklerini kaydetti.

Hal tesisinden meyve ve sebze atıklarının yanı sıra Büyükşehir Belediyesinin marangoz atölyelerinden çıkan talaşları, park ve bahçelerin budama atıklarını, mezbahalardan kesim sonrası kalan işkembe içi atıklarını ve Büyükşehir Belediyesi birimlerinden ve kafelerinden çıkan çay ve kahve posalarını günlük olarak topladıklarını vurgulayan Altun, “Atıkları toprağa gömerek bertaraf etmek yerine organik atık olarak değerlendirmeye başladık. Önemli organik içeriğe sahip bu atıkları israf etmeden, toprak iyileştirici malzeme olan kompost türünü elde ediyoruz” dedi.

Yığınların 2,5-3 ay arasında kompost haline geldiğini dile getiren Altun, “Üretim aşamasında bizim için sıcaklık, nemlilik ve oksijen seviyesi çok önemli. Bunlar için rutin olarak ölçümler gerçekleştiriyoruz. Oksijen seviyesinin doygunluğunu sağlayabilmek için rutin olarak karıştırma işlemini gerçekleştiriyoruz” diye konuştu.

“Bakanlığın belirlediği standartlara uyumlu”

Kompost üretim aşamasında Mersin Üniversitesi Çevre Mühendisliği bölümünden akademik destek aldıklarını ifade eden Altun, elde ettikleri kompostun analiz sonuçlarının ilgili Bakanlığın yayınladığı tebliğe uygun standartta olduğunu belirterek, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayınlanmış olan kompost tebliği kapsamındaki standarda eşdeğer bir kompost ürün elde ettik” dedi.

Ürettikleri kompostun Büyükşehir Belediyesinin üretim, ekim ve dikim faaliyetlerinde kullanılacağına işaret eden Altun, ilerleyen süreçlerde tarımsal üretim yapan vatandaşlara ve ilgili kooperatiflere de destek amacıyla kompost vermeyi planladıklarını kaydetti.

“Yaklaşık 300 ton atık toplandı”

Ocak ayında atık almaya başlayan tesisin şu ana kadarki üretim verilerini paylaşan Altun, “Yaklaşık 200 tona yakın sebze-meyve atığı topladık. Diğer atıklarla beraber yaklaşık 300 ton atık toplandı. Bugüne kadar yaklaşık 100 metreküp civarında bir kompost ürün elde ettik. Yılda yaklaşık olarak 500 metreküp civarında kompost ürün elde etmeyi planlıyoruz” diye konuştu.

Kaynak: İHA