TÜLÜTABAKLAR….NEDİR ?

Milli Mücadele dönemi (1919-1922) Balıkesir’de ellerinde yeterli silah olmadığı için koyun ve keçi postu giyip , at kuyruğu takıp, el, kol ve yüzlerini soba isiyle siyaha boyayıp ,kafalarına keçi postundan yapılma başlıklar takarak çan ve değneklerle Yunan askerlerini korkutup kaçırmak için ürkütücü bir görünüme bürünen yerel kahramanlara verilmiş bir addır…

Özünde TÜLÜTABAKLAR, 1900 ‘lerde Balıkesir’in en yaygın mesleklerinden biri olan ‘’Debbağ’’ lardır. Yani deri ustalarıdır. Milli mücadele yıllarında Balıkesir, diğer işgal edilen yerlerden farklı bir görünüm sergilemiştir .İşgale 14 ay direnen Balıkesir halkı ,kendisi için tarihe mal olacak farklı direniş yöntemleri geliştirmiştir.Balıkesir halkının bu direnişinde öne çıkan kesim ise Debbağlar olmuştur. Balıkesir’de bulunan Debbağlar silahları olmamasına karşın düşman askerlerine karşı mücadele edebilmek için en iyi bildikleri işe, dericiliğe sığındılar ve çokça kullandıkları deri postlarını üstlerine ,tıpkı hayvan kürkü giyen ilk insanlar gibi geçirdiler.

Debbağlar bununla da kalmayıp deri işlerken yakılan ateşten kalan isi de sulandırarak tüm vücutlarına sürdüler ve başlarına da yine keçi postundan yapılma bir başlık takarak kendilerini insandan çok ,insan ile hayvan arasında bir görüntüye sahip olan fantastik bir yaratığa benzetmeye çalıştılar.

Tülütabakların asıl amaçları hedef şaşırtmaktı. Milli Mücadele yıllarında Balıkesir bölgesinde yapılan direniş yanlısı toplantılar Yunan Garnizon komutanının dikkatini çekmiştir. Ve bunları engellemek için gece devriyelerini arttırmıştır. Tülütabaklar da bu toplantıları engellemek için devriye çıkan Yunan askerlerinin dikkatini dağıtmak için elllerine, çan ve değnekler geçirip geceleri şehirde devriye gezen Yunan askerlerinin karşılarına çıkıp geri kaybolarak onları korkutmaya çalışmışlardır. Nitekim bu planları da tutmuştu. Geceleri korkunç yaratıklar gördüğünü söyleyen yaratıklar tarafından saldırıya uğrayan, geceleri rahatça dışarıda dolaşamayan Yunan askerleri Yunan ordusu için büyük bir sorun haline gelmeye başlamıştı. Bu kendine has yöntem işe yaramış ve Milli Mücadelenin devamlılığı sağlanmıştır.

O günden sonra Kuvayi Milliye şehri Balıkesir ve ilçelerinin düşman işgalinden kurtuluş günleri  ‘’Tülütabak’’ gösterisi yapılmaktadır. UNESCO ‘nun Balıkesir’in somut olmayan kültürel miras listesinde yer alan Tülütabaklar, Balıkesir’e özgü bir gelenek olarak yıllardır sürdürülmektedir…

(Derleyen: Sinan Acartürk  Kaynak: Balıkesir Milli Eğitim Müdürlüğü

Prof.Dr.Hikmet Turhan Dağlıoğlu ‘Balıkesirin tarihi hikayesi’ Tülütabak Kaynak Dergisi 1936 )