Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, yaz aylarında özellikle genç yüzücülerde ciddi diş sağlığı sorunlarına yol açan “havuz erozyonuna” karşı uyarıda bulundu. Türkiye genelinde denetlenen yüzme havuzlarının yüzde 68’inin pH değerinin güvenli aralığın dışında olduğunu belirten Prof. Dr. Özkan, klorlu suyun diş minesinde mikron düzeyinde aşınmaya neden olduğunu söyledi. “Parlayan diş, sağlıklı diş değildir” diyen Özkan, havuzdan çıkar çıkmaz yapılan yanlış fırçalamanın da zararı artırdığını vurguladı.
Havuz suyunda gizli tehlike: Diş erozyonu
Yaz mevsimiyle birlikte dolup taşan yüzme havuzlarında gizlenen asidik tehlike, diş sağlığını tehdit ediyor. Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, özellikle pH değeri düşük klorlu havuzlarda yüzmenin diş minesini aşındırdığına dikkat çekerek, “Son 5 yılda havuz erozyonu vakalarında 3 kat artış gözlemledik. Türkiye’deki havuzların yüzde 68’i güvenli pH aralığının dışında. Bu da mikron mikron mine kaybına yol açıyor” dedi.
Sağlık Bakanlığı’nın 2024 yılı denetim raporlarına göre, kapalı spor salonu havuzlarında pH değerleri 6.4’e kadar düşerken, bu seviyenin diş minesini çözünür hale getirdiği vurgulandı. İstanbul Üniversitesi verilerine göre ise 15-25 yaş arası yüzücülerde ortalama 0.43 mm mine kaybı tespit edildi.
Prof. Dr. Özkan, klorlu havuz sularının yalnızca gözleri değil, dişleri de yaktığını belirterek, “Hastalar bazen dişim parladı diye seviniyor ama bu aslında minenin inceldiği ve alttaki dentinin görünür hale geldiği anlamına geliyor. Özellikle çocuklarda bu süreç çok daha hızlı ilerliyor” ifadelerini kullandı.
En büyük hatalardan biri: Havuzdan çıkar çıkmaz diş fırçalamak
Özkan, pH değeri 6.8’in altındaki havuz suyunun diş minesindeki hidroksiapatit kristallerini çözmeye başladığını, sadece bir seansın bile 1-3 mikron mine kaybına neden olabileceğini belirtti. Havuzdan hemen sonra diş fırçalamanın ise yumuşamış mineyi aşındırdığını ifade ederek, “En az 30 dakika bekleyin ve florürlü, aşındırıcı olmayan macun kullanın” dedi.
5 kritik risk ve korunma yolları
Prof. Dr. Özkan’ın sıraladığı 5 temel risk şunlar:
- Klor kokusu aldatıcıdır: Koku klor değil, mineyi aşındıran kloraminin işaretidir.
- Tuzlu havuzlar daha tehlikeli olabilir: Elektroliz sonucu oluşan maddeler dişi daha fazla aşındırabilir.
- Beyaz lekeler aldatıcıdır: Genellikle diş erozyonunun ilk belirtisidir.
- Standart ağız koruyucular zararlı olabilir: Uygun olmayanlar suyu ağızda hapsederek temas süresini artırır.
- Diş macunu-klor etkileşimi: Bazı içerikler klorla birleşip diş yüzeyine zarar verebilir.
Korunmak mümkün: Farkındalıkla başlayın
Koruyucu stratejiler arasında dijital pH ölçerlerle havuz suyu kontrolü, kalsiyum fosfat içeren ağız spreyleri, haftalık florür jeli uygulamaları ve düzenli biyofilm temizliği yer alıyor. Özkan, özellikle çocukların ve aktif yüzücülerin düzenli diş kontrollerinden geçmesini önerdi.
“Diş minesi sessizce aşınır” diyen Özkan, “Sıcak çayda irkilmek, gece diş sızısı yaşamak, sık havuza girenler için uyarı sinyalidir. Artık yaz ayları biz hekimler için ‘havuz hasarı onarma sezonu’ oldu. Bu bir birey değil, toplum sağlığı meselesidir” sözleriyle uyarısını yineledi.
