Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, Türkiye’nin Afrika ülkeleri ile ilişkilerini ele alan bilgi notunu paylaştı. Notta, Türkiye’nin eğitim, kültür, insani yardım, diplomasi, ekonomi, siyaset, askeri konular ve güvenlik meseleleri gibi alanlarda geliştirdiği ilişkiler ile “kazan-kazan” anlayışının getirdiği fırsatlar değerlendirildi. 2002 yılında Afrika’da 12 olan büyükelçilik sayısı 2024’te 44’e yükseldi. Afrika ülkelerinin Ankara’daki büyükelçilik sayısı da 2008’de 10 iken 2024’te 38’e çıktı. Bu artış, siyasi, ekonomik ve kültürel alanlardaki başarıyı destekledi.
Siyasi Temaslar Yoğunlaştı
Son 5 yılda karşılıklı üst düzey ziyaret sayısı 500’ü aştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 31 Afrika ülkesine 53 ziyaret gerçekleştirerek kıtayı en fazla ziyaret eden lider oldu. Türkiye, Afrika ülkeleriyle 49 ticari ve ekonomik iş birliği, 32 yatırım teşviki, 17 çifte vergilendirmeyi önleme, 35 askeri çerçeve, 21 askeri eğitim iş birliği ve 29 savunma sanayi iş birliği anlaşması imzaladı. Ayrıca 49 ülke ile iş konseyleri kuruldu.
2002’de 4,3 milyar dolar olan Türkiye-Afrika ticaret hacmi 2024’te 36,6 milyar dolara ulaştı. Türk yatırımları ise 2003’te 67 milyon dolardan 2024’te 10 milyar dolara çıktı. Türk müteahhitleri, Afrika’da toplam 97 milyar dolar değerinde 2 bin 31 proje üstlendi. Türk Eximbank, 2023’te Afrika Finans Kuruluşu’nun (AFC) Afrika dışından ilk sermayedarı oldu.
Havayolu ve Eğitimde İlerleme
Türk Hava Yolları, Afrika’da 41 ülkede 62 şehre sefer düzenliyor. Türkiye’de eğitim gören Afrikalı öğrenci sayısı altı kat artarak 62 bine ulaştı. TİKA’nın 22, Yunus Emre Enstitüsü’nün 18 kültür merkezi faaliyet gösteriyor. Türkiye Maarif Vakfı ise 27 ülkede 230’dan fazla kurumda 25 bin öğrenciye eğitim veriyor. Türkiye, Somali, Sudan ve Nijer’de modern hastaneler inşa etti. TİKA, Maarif Vakfı, Yunus Emre Enstitüsü ve Diyanet İşleri Başkanlığı gibi kurumlar aracılığıyla kültürel, insani ve dini alanlarda iş birlikleri güçlendirildi.
Barış ve Arabuluculuk Rolü
Türkiye, Somali Federal Hükümeti ile Somaliland arasında 2013’ten beri kolaylaştırıcı rol üstleniyor. Temmuz 2024’te başlatılan Ankara Süreci kapsamında Etiyopya ve Somali arasında müzakereler yapıldı ve 11 Aralık 2024’te Ankara Bildirisi imzalandı. Bilgi notunda, Türkiye’nin Afrika’da sömürgeci bir anlayışla değil, eşit ortaklık ve dostluk temeliyle hareket ettiği, stratejik, ekonomik ve insani iş birliklerinin gelecekte de artarak devam edeceği vurgulandı. Savunma alanındaki iş birliklerinin, enerji ve diğer sektörlerde de yeni fırsatlar doğuracağı ifade edildi.
