Tapu harcının, satış bedelinin emlak vergisi değerinden düşük gösterilmesi suretiyle eksik ödenmesi, kamu gelirleri açısından bir kayıp oluşturuyor. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), bu durumla mücadele ederken aynı zamanda iyi niyetli mükelleflere de bir kolaylık sağlıyor. GİB, yayımladığı iç genelgeyle hem eksik beyan yapan mükelleflere hem de pişmanlık başvurusu sürecine dair uygulamayı detaylandırdı. Bu genelge, tapu harcı beyanında doğruluğun hukuki zemini ve sonuçları konusunda net bir mesaj veriyor.
Eksik Beyanda Pişmanlık Başvurusu Süreci
Vergi Usul Kanunu'nun tanıdığı pişmanlık müessesesi, mükelleflerin vergi hatalarını kendiliğinden düzeltmelerine imkan verir. Genelgede, tapu harcını eksik gösterdiğini fark eden vatandaşların 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 371. maddesi kapsamında pişmanlık başvurusunda bulunabileceği belirtildi. Bu başvuru kabul edildiğinde, ödenecek ek tutar yalnızca gecikme zammı şeklinde olur. Bu durumda sadece aylık %4,5 oranında pişmanlık zammı ödeyeceği belirtildi. Bu yöntemle beyanını düzelten mükelleflere vergi ziyaı ya da usulsüzlük cezası uygulanmayacak.
Tespiti Yapılan Eksik Beyanın Cezaları
Vergi idaresi tarafından yapılan denetimler sonucu, pişmanlık başvurusu yapılmadan eksik beyanı tespit edilen mükellefler için uygulanacak yaptırımlar ağırlaştırılmıştır. Buna karşılık, herhangi bir pişmanlık başvurusu yapmadan eksik ödeme yaptığı tespit edilenlerden ise hem eksik kalan harç tahsil edilecek hem de tapu harcının %25’i oranında vergi ziyaı cezası ile aylık %4,5 gecikme faizi uygulanacak. Bu tablo, vergi idaresi tespit etmeden önce durumu düzeltmenin maliyet avantajını net bir şekilde ortaya koyuyor.
Tapu Belgelerinin Beyan Niteliği ve Pişmanlık Hakkı
GİB genelgesi, tapu işlemlerinde kullanılan resmi belgelerin vergi beyanı açısından taşıdığı anlamı açıklığa kavuşturuyor. GİB’in açıklamasına göre, gayrimenkul devirlerinde taraflarca ayrıca bir beyanname verilmemiş olsa bile, işlem sırasında düzenlenen belgeler mükellef beyanı olarak değerlendirilecek. Bu, tapu senedinde belirtilen satış bedelinin aynı zamanda bir vergi beyanı olduğunu ve bu bedelin düşük gösterilmesi halinde eksik beyan oluştuğunu belirtiyor. Bu durumda eksik beyanın düzeltilmesi için pişmanlık hükümlerine başvuru mümkün olacak.
Pişmanlıkla Düzeltmede Usulsüzlük Cezası Uygulanmayacak
Genelgede, pişmanlık başvurusu yoluyla yapılan düzeltmelerde uygulanmayacak bir cezai yaptırım daha netleştirildi. Genelgede yer alan bir diğer önemli nokta ise pişmanlık kapsamında yapılan düzeltmeler için usulsüzlük cezası kesilmeyecek olması. Tapu harcına esas değerin düzeltilmesine yönelik pişmanlık başvurularının, vergi veya harç beyannamesi verilmemesi nedeniyle ceza kapsamına alınamayacağı vurgulandı. Yapılan açıklamada, pişmanlık talebiyle yapılan beyanlarda yalnızca pişmanlık zammı uygulanacağı, pişmanlık olmaksızın yapılan beyanlarda ise vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle birlikte işlem yapılacağı bildirildi. Böylece, eksik ödeme yapanlar için gönüllü düzeltme ile cezalı ödeme arasında net bir fark oluşmuş oldu.
