Dünya’da madenlerinden vazgeçip onları yeraltında bırakan bir ülke yok

TOROS – Madencilik sektöründeki 16 sivil toplum kuruluşunun yer aldığı Madencilik Platformu, “Gelişmiş ülkelerde madencilik nasıl yapılıyorsa biz de aynı şekilde maden çıkarılan bölgenin havasına, suyuna, toprağına zarar vermeden madenlerimizi bulundukları yerden çıkarıp ekonomik ve sosyal kalkınmamız için değerlendirmek zorundayız” diye açıklama yaptı.

Ülkelerin en önemli doğal kaynaklarından birisi de sahip oldukları maden kaynaklarıdır.   Dünyada madenlerinden vazgeçip onları yeraltında bırakan bir ülke yok. Gelişmiş ülkelerde madencilik nasıl yapılıyorsa biz de aynı şekilde maden çıkarılan bölgenin havasına, suyuna, toprağına zarar vermeden  madenlerimizi bulundukları yerden çıkarıp ekonomik ve sosyal kalkınmamız için değerlendirmek zorundayız.

Madencilikte dışa bağımlılığımız artıyor

Enerji , maden, metal ara ürünleri ithalatında 2022 yılında dış ticaret açığımız 106 milyar dolara ulaşmıştır.
Ülkemiz doğal gazda %99, petrolde %93, kömürde %60 (kalori bazında), demir cevherinde %55, metal ve ara ürün olarak; sırasıyla çinkoda %98, alüminyumda %95, altında %85, bakırda %75 oranında dışa bağımlıdır.
Sanayimiz üretimini sürdürebilmek  için 2022 yılında yurtdışından petrol ve doğal gaz ithalatına 93,5 milyar dolar, demir çelik ve hurda ithalatına 30,9 milyar dolar,  altın ithalatına, 21,6 milyar dolar, kömür  ithalatına 8,8 milyar dolar, alüminyum ithalatına , 7,5 milyar dolar, bakır ithalatına  5,5 milyar dolar ödedi.
Türkiye’de maden çıkarılmak için kazılan alanlar ülkemizin yüzölçümünün binde 1’ini teşkil etmektedir.
Ülkemizde 12 milyon hektar alan madencilik faaliyetlerine kısıtlıdır. Madenciliğe kısıtlı olmayan yerlerde Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından verilen ruhsatlarda sürdürülen maden arama ve çıkarma faaliyetlerinin doğayı katleden yasa dışı faaliyetlermiş gibi sunulması ülkemiz madenciliğine zarar vermektedir.
Orman alanlarımızda madenciliği payı?

Ülkemizdeki orman alanlarının binde 3’ü tüm madencilik faaliyetleri için geçici olarak kullanılmaktadır.
Ormanları gençleştirmek amacıyla dünyada ve Türkiye’de her sene ormanlardan ağaç kesimi yapılmaktadır. Orman Genel Müdürlüğü tarafından ormanlarımızın üretim kapasitesi göz önüne alınarak 2022 yılında 25,5 milyon m3 endüstriyel odun, 4,5 milyon  m3 yakacak odun üretimi olmak üzere toplam 30 milyon m3 kesimi gerçekleştirilmiş olup kesilen 100 bin ağaçtan sadece 1 tanesi madencilik faaliyetleri için kesilmektedir.
Orman alanlarında gerçekleştirilen madencilik faaliyetleri için geçici olarak kullanılan alanlar Orman Genel Müdürlüğü’nün onayladığı rehabilitasyon projesine göre rehabilite edilerek ORMAN İDARESİNE teslim edilmesi yasal bir zorunluluktur. Ülkemizde rehabilite edilerek doğaya yeniden kazandırılmış pek çok maden sahası bulunmaktadır.
Türkiye’de 2022 yılında toplam 830 milyon ton maden çıkarıldı. Yerin altındaki madenlerimizi çıkarıp maden çıkarılan alanları ilgili yasaların öngördüğü şekilde rehabilite edip tekrar doğaya kazandırarak vatandaşlarımızın maden taleplerini karşılamak zorundayız.

Enerji üretiminde kömürün payı

2022 yılı itibariyle birincil enerji tüketiminde fosil yakıtların payı (petrol, doğal gaz ve kömür) dünyada ve Türkiye’de % 83’ dür.
2022 yılında dünya kömür üretimi yaklaşık 8.5 milyar ton olup Türkiye’nin dünya kömür üretimindeki payı  yaklaşık %1’i dir.
2022 yılında Türkiye’de elektrik üretiminin kömürün payı %34,6, doğal gazın %22,2, su kaynaklarının %20,6, rüzgarın %10,8, güneşin %4,7, jeotermal enerjinin %3,7 diğer kaynakların payı ise  %3,3 dür.
2022 yılı itibariyle 328 milyar KWh olan elektrik tüketimimiz, 2035 yılında ise 510 milyar KWh seviyesine ulaşması beklenmektedir.
Fosil yakıtlara %83 oranında bağımlı olan ülkemizin kısa zamanda bu bağımlılığını %40’lara düşürmesi söz konusu olamaz. Türkiye’nin fosil yakıtlardan aşamalı olarak çıkmasından başka seçeneği yoktur.
Türkiye’nin toplam elektrik ihtiyacının yüzde 2.5’ini, Ege Bölgesi’nde kullanılan elektriğin yüzde 62’sini karşılayan Muğla’daki kömür santrallerinin mevcut kömür rezervleri bitinceye kadar çevre standartlarına uygun olarak yörenin havasına, suyuna ve toprağına zarar vermeyecek şartlarda üretimlerine devam etmesi sanayimiz ve bölgede yaşayan vatandaşlarımız için önem arz etmektedir.

Madencilerin yer seçme lüksü yok

Madencilerin diğer yatırımcılar gibi yer seçme lüksü yoktur. Madenleri bulunduğu yerden çıkarmak zorundayız. Bir köprüyü, bir yolu, bir fabrikayı, bir yapıyı başka bir yere yapabilirsiniz bir ağacı, bitkiyi başka bir yere fazlası ile dikebilirsiniz ama madenin bulunduğu yeri değiştiremeyiz. Madenciliğin bu evrensel gerçeğini göz ardı ederek madenciliği doğa düşmanı bir faaliyet olarak gösterilmesine yönelik açıklamalar madenciliğin itibarsızlaştırılmasına neden olmaktadır.
Ekonomimizin enerji , hammadde ve metal ihtiyacını nasıl karşılayacağız?

Madencilik konusunda yeterli bilgiye ve verilere sahip olmadan, bazı kötü örnekleri ön plana çıkararak  madenciliğin  doğa düşmanı ilan edilmesine karşı çıkmak zorundayız.  Unutmayalım ki kullandığınız tüm araç ve gereçler sahip olduğunuz modern yaşam madencilerin yerkabuğundan çıkardıkları madenler sayesinde mümkün olmaktadır.
Madenciliği toptan kötülemeye ve itibarsızlaştırmaya yönelik söylemler nedeniyle kendi yeraltı zenginliklerimizi araştıramaz ve keşfedilenleri bulundukları yerden çıkaramaz hale geldik. Madenleri bulunduğu yerden çıkarılmasını doğa düşmanı ilan edip madenciliği yapılamaz hale getirerek ekonomimizin ve vatandaşlarımızın enerji , hammadde ve ara mal ihtiyacını nasıl karşılayacağız?
Türkiye’nin Enerji ve Maden İthalat ve İhracat Dengesi

Emtia Dışa Bağımlılığımız (%) İthalat İhracat Fark Petrol 93 83,5 13,1 -70.4 Doğal Gaz 99 Kömür 60 8,8 0,4 -8,4 Petro Kok 100 2,4 0,6 -1,8 Altın 85 21,6 9,2 -12,4 Demir Çelik & Hurda 65 30,9 24,1 -6,8 Demir Cevheri 55 1,4 0,26 -1.14 Alüminyum 95 7,5 6,7 -0.8 Bakır 75 5,5 2,6 -2.9 Çinko 98 1,3 0,14 -1.16 Petrol ve Doğal Gaz Toplamı 83,5 13,1 -70,4 Maden Toplamı 79,4 44.0 -35,4 Genel Toplam 162,9 57,1 -105,8