Son dönemde sosyal medya ve internet sitelerinde giderek yaygınlaşan “hesabını kirala, kolay para kazan” ilanları, vatandaşları ciddi bir hukuki riske sürüklüyor. Banka hesabını başkalarının kullanımına açan kişiler, yasa dışı bahis ve kara para aklama gibi ağır suçların zincirine dahil edilerek hapis cezalarıyla karşı karşıya kalabiliyor.
Avukat Eylül Yılmaz Altındaş, vatandaşlardan gelen sorulara yanıt verirken konunun tehlikeli boyutlarına dikkat çekti. Altındaş, banka hesabını başkasına kullandıran kişilerin doğrudan sorumlu tutulduğunu belirterek, “Benim haberim yoktu” savunmasının çoğu zaman geçerli sayılmadığını vurguladı. Ceza hukukuna göre, hesabın sahibinin adı geçen her işlemde birincil sorumlu olarak kabul edildiğini söyledi.
Bakanlığın Net Uyarısı
26 Nisan 2024’te Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklama, konunun vahametini açıkça ortaya koydu. Duyuruda, banka hesabını başkasının kullanımına sunmanın doğrudan suç teşkil ettiği hatırlatıldı. Üstelik, hesabının yasa dışı işlemlerde kullanıldığını fark edip bildirmeyen kişiler hakkında bile 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Bu yaklaşım, devletin meseleyi yalnızca bireysel bir ihlal değil, ekonomik düzeni tehdit eden ciddi bir suç alanı olarak gördüğünü gösteriyor.
Ağır Suçlarla Bağlantı
Uzmanlara göre, banka hesabını kiraya vermek yalnızca yasa dışı bahisle sınırlı kalmıyor. Türk Ceza Kanunu’nun 282. maddesi, suçtan elde edilen gelirlerin aklanmasını ayrıca suç olarak düzenliyor. Hesaplarda kaynağı belirsiz para hareketleri tespit edildiğinde, bu durum kara para aklama suçu kapsamında değerlendiriliyor. Bu suçun cezası ise 3 yıldan 7 yıla kadar hapis ve yüksek tutarlı adli para cezaları.
Benzer şekilde, TCK 158. madde uyarınca bilişim sistemlerinin, banka ya da kredi kurumlarının kullanılması halinde nitelikli dolandırıcılık suçu gündeme geliyor. Bu durumda da 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası söz konusu. Altındaş, “Vatandaşların ‘sadece hesabımı verdim’ savunması onları sorumluluktan kurtarmıyor; tam tersine zincirin bir halkası gibi değerlendiriliyorlar” dedi.
Bankaların ve MASAK’ın Yakından Takibi
Şüpheli işlemleri tespit eden bankalar, bu hareketleri anında Mali Suçları Araştırma Kurulu’na (MASAK) bildiriyor. Böyle bir durumda hesap bloke edilebiliyor, tüm para trafiği geriye dönük olarak inceleniyor ve hesap sahibi kendisini bir ceza soruşturmasının ortasında bulabiliyor.
Bununla birlikte bankacılık sektörü, riskli bulunan müşterilerle ilişkisini sonlandırma hakkına sahip. Bu da vatandaşların yalnızca ceza hukuku kapsamında değil, finansal yaşamda da ağır bedeller ödemesine yol açıyor. Kredi, kredi kartı ve diğer bankacılık hizmetlerinden mahrum kalmak; hatta kara listeye alınarak sistemin dışına itilmek mümkün.
Gündemdeki Yansıması
Son dönemde düzenlenen yasa dışı bahis operasyonlarında binlerce banka hesabı mercek altına alınırken, hesap sahiplerinin ifadeye çağrılması artık olağan hale geldi. Bu gelişmeler, İBAN kiralamanın yalnızca bireysel değil, toplumsal ve ekonomik güvenliği de tehdit eden boyutunu gözler önüne seriyor.
Ayrıca, sosyal medya üzerinden yapılan satışlarda fatura düzenlenmeden kişisel İBAN’a ödeme alınması da ayrı bir sorun alanı olarak öne çıkıyor. Bu uygulama hem vergi kaybına yol açıyor hem de kara para aklama ihtimalini artırıyor.
Vatandaşa Çağrı
Avukat Altındaş, vatandaşların bu tür tekliflere kesinlikle itibar etmemesi gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi: “Eğer hesabınız sizin rızanız dışında kullanıldıysa, vakit kaybetmeden bankanıza yazılı başvuruda bulunmalı ve şüpheli işlemleri resmî kayda aldırmalısınız. Ayrıca Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunmak da sürecin sağlıklı ilerlemesi açısından büyük önem taşır.”
Altındaş, hızlı hareket etmenin çoğu dosyada cezai sorumluluğu hafifletebileceğini, en doğru yolun ise baştan itibaren bu tür teklifleri reddetmek olduğunu belirtti.
