ATÜ, AB destekli gıda projesinde Türkiye’yi temsil ediyor

“Yenilebilir filizlerden sağlıklı gıdaya” (FEED) başlıklı ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Ufuk 2020 PRIMA programı kapsamındaki proje, Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nde (ATÜ) yürütülüyor. Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Zafer Erbay, çalışmada, farklı bitkilerden filizler elde edilerek, bu filizlerin sağlık ve beslenme açısından faydalarının ortaya konulacağını söyledi. 

6 ülke, 10 kurum katılıyor

1 Haziran 2023’te başlayan ve 3 yıl sürecek proje; Türkiye, İtalya, İspanya, Almanya, Hırvatistan ve İsrail’den 10 kurumun katılımıyla sürdürülüyor. ATÜ’den Prof. Dr. Zafer Erbay’ın yanı sıra Doç. Dr. Levent Yurdaer Aydemir, Dr. Pelin Salum Erbay ve Doç. Dr. Onur Güven araştırmacı olarak görev alıyor. Ayrıca bir doktora sonrası araştırmacı ile bir doktora öğrencisi de bursiyer olarak çalışmalara katkı sunuyor.

Amaç: Filizlerden fonksiyonel gıdalar üretmek

Prof. Dr. Erbay, projede farklı bitkilerden elde edilen filizlerin sağlık ve beslenme açısından potansiyel etkilerinin araştırıldığını belirterek, “Bu filizlerden elde edilecek yararlı bileşenlerle zenginleştirilmiş, sürdürülebilir ve toplum tarafından kabul görecek yeni gıdalar geliştiriyoruz. Özellikle gençler başta olmak üzere farklı sosyal gruplar üzerinde bu ürünlerin etkilerini de inceliyoruz” dedi.

Fonksiyonel gıdaların bireylerin sağlığı üzerinde doğrudan etkiler oluşturabileceğine dikkat çeken Erbay, “Amaç yeme şeklinizi değiştirmeden hali hazırda alışkın olduğunuz lezzetlerin ve besinlerin yüksek sağlık potansiyeli taşıyan bileşenler ile geliştirilmesini sağlamaktır. Ancak, bu bileşenler havadan, gıdadaki başka bileşenlerden, gıdaların üretim süreçlerinden ve sindirim süreçlerinden etkilenir ve bozularak etkinliklerini kaybedebilir. Ayrıca bunların ilavesi, gıdaların lezzetini, rengini, yapısını ve kalitesini olumsuz etkileyebilir. Çözüm, bu bileşenleri, kendileri de gıda bileşenleri olan protein, yağ ve karbonhidrat yapılarından oluşan çok küçük mikro boyutlarda kapsüllerle korumaktır” diye konuştu.

Ayran ve erişte zenginleştiriliyor

Proje kapsamında geleneksel Türk gıdaları arasında yer alan ayran ve erişte, filizlerden elde edilen yararlı bileşenlerle zenginleştiriliyor. Bu bileşenlerin koruma altına alınarak mide koşullarından etkilenmeden bağırsaklara ulaştırılması hedeflediklerini söyleyen Erbay şunları söyledi:

“Bu yöntemle, bu bileşikler gıda işleme tekniklerinden etkilenmeyecek, sindirim sırasında midenin zorlu koşulları altında parçalanmayacak ve bileşenin hedefine bağlı olarak ince veya kalın bağırsaklara iletilecektir. Bu şekilde koruma altına alınmış olan filiz bileşenlerini günlük hayatta sıklıkla tükettiğimiz gıdaların zenginleştirilmesinde kullanabileceğiz. Bu amaçla, yürüttüğümüz projede, ayran ve erişte gibi geleneksel gıdalarımızı bu bileşenlerle zenginleştireceğiz ve etkilerini ortaya koyacağız.” 

Gelişmiş Laboratuvar Altyapısı Dikkat Çekiyor

ATÜ’nün enkapsülasyon, emülsiyon hazırlama, püskürtmeli kurutma, optimizasyon ve ürün geliştirme konusundaki uzmanlıklarına dikkat çeken  Erbay; püskürtmeli kurutucu, liyofilizatör, mikrodalga vakum kurutucu, sonikatör, yüksek basınçlı homojenizatör gibi üretim ekipmanları ve lazer difraksiyonu partikül boyut analiz cihazı, viskozimetre, GC-MS, GC/FID, mikroskoplar, spektrofotometreler ve daha fazlası gibi çeşitli ölçüm cihazları dahil olmak üzere gelişmiş laboratuvar ekipmanlarına sahip olduklarını gibi ileri düzey ekipmanlarla çalıştıklarını söyledi.

Kaynak: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi / Haber Bülteni