Deprem ve ruh sağlığı

 (HABER MERKEZİ)-TOROS-SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Halil İbrahim Öztürk, her yaştan insanı olumsuz etkileyen deprem ve diğer afetler karşısında çocukların, erişkinlere göre daha şiddetli ruhsal tepkiler verebileceğini söyledi.

Depremin ruh sağlığı üzerindeki etkileriyle ilgili açıklama yapan Dr. Öğr. Üyesi Öztürk, “Yaşamın bir gerçeği olarak kabul ettiğimiz depremle bir kez daha yüzleştik. Güven duygumuzda ani zedelenmeye yol açan doğal afetlerde, korkmamız hatta dehşete düşmemiz son derece doğaldır. Bu tarz şiddetli travmatik olaylar, ruh sağlığımız üzerine derin bir etki oluşturma gücüne sahiptir” dedi.

Travmatik bir olayın ardından çeşitli duygusal, bedensel, davranışsal ve zihinsel (bilişsel) tepkilerin, travmaya maruz kalan hemen herkeste ortaya çıkmasının olağan olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Öztürk, bu nedenle travmaya bağlı tepkilerin, “olağandışı durumlara verilen olağan tepkiler” olarak tanımlandığını kaydetti.

Neler Yaşayabiliriz?

Dr. Öğr. Üyesi Öztürk, ruhsal travmalardan sonra erken dönemde birçok kişide “Akut Stres Tepkisi’’ adı verilen ve çoğunlukla bir ay içinde azalarak kaybolan duygusal, bilişsel, davranışsal ve bedensel bir dizi belirti ortaya çıkabildiğine dikkat çekti.

“Bununla birlikte bazı kişilerde çok daha şiddetli belirtilerle karakterize ‘Akut Stres Bozukluğu’ olarak adlandırılan tablolar görülebilir. Bu kişilerde belirtiler, uzayarak aylar hatta yıllarca devam eden, ‘Travma Sonrası Stres Bozukluğuna’’ ilerleyebilir” diyen Dr. Öğr. Üyesi Öztürk, yaşanabilecek duygusal, bilişsel, bedensel / fiziksel, davranışlar ve sosyal durumları şöyle özetledi:

“- Duygusal: Endişe, huzursuzluk, gerginlik, öfke, üzüntü, duygusal donukluk, suçluluk, umutsuzluk, yalnız hissetme gibi duygusal tepkiler.

– Bilişsel: Sürekli travmatik olayı düşünme, odaklanmada güçlük, dalgınlık, unutkanlık, kafa karışıklığı, karar vermede güçlük gibi bilişsel belirtiler.

 – Bedensel / Fizyolojik: İrkilme, çarpıntı, uykuya dalmada güçlük, rahatsız eden rüyalar, iştah değişiklikleri, hareketlilikte artış ya da tam tersi azalma gibi bedensel / fizyolojik tepkiler.

– Davranışsal ve Sosyal: Ağlama atakları, insanlardan uzaklaşma, sık sık tartışmaya girme, yaşananları sürekli anlatma isteği, anıları canlandıran yerlerden veya etkinliklerden kaçınma, alkol/sigara kullanımında artış gibi davranışsal ve sosyal tepkiler.”