Türkiye’nin en önemli tarım havzalarından biri olan Çukurova, bu yıl iklim felaketlerinin bedelini ağır ödüyor. Adana, Mersin, Hatay ve Osmaniye’yi kapsayan verimli topraklarda sert çekirdekli meyveler başta olmak üzere pek çok ürün zirai don, dolu ve kar yağışları nedeniyle ciddi zarar gördü. Özellikle şeftalide yaşanan büyük rekolte kaybı üreticileri zor durumda bıraktı.
Adana’nın Kozan ilçesinde 750 rakımda yer alan 35 dönümlük şeftali bahçesinde yapılan hasatta, verim kaybı yüzde 90’a ulaştı. Normal şartlarda yaklaşık 100 ton ürün beklenen bahçeden bu yıl sadece 10 ton civarında şeftali toplanabildi. Bahçede hasat edilen az miktardaki ürün ise piyasada şeftali bulunmadığı için yoğun talep görerek kilosu 50 TL’den alıcı buluyor.
"11-13 Nisan’daki kar asıl zararı verdi"
Ziraat Mühendisi ve üretici Barış Kurtaran, bu yıl yaşanan doğal afetlerin peş peşe geldiğini belirterek şubat ayında başlayan don sürecinin, Nisan ayında yağan karla zirve yaptığını dile getirdi. Kurtaran, “Çukurova’daki tüm meyve bahçeleri zarar gördü. Bizim bahçemiz 750 rakımda. Yeni açan çiçekler soğukta yandı, ardından dolu vurdu. Ama asıl darbeyi 11-13 Nisan tarihlerinde yağan karla yaşadık. 100 ton beklerken şu an 10 tonu bile bulamıyoruz” dedi.
Kiraz da yok, kayısı da yok
Kurtaran, yalnızca şeftalinin değil, kiraz ve kayısı gibi sert çekirdekli meyvelerin de büyük zarar gördüğünü söyledi. Çukurova’nın yanı sıra Pozantı ve Saimbeyli’de de kiraz bahçelerinde neredeyse hiç ürün olmadığını kaydeden Kurtaran, “Bölgede kimsede doğru düzgün meyve kalmadı. Hasat ettiğimiz az miktardaki şeftaliyi bile dolu vurdu. Şu an piyasada ürün olmadığı için bu az ürün talep görüyor ve kilosu 50 TL’den satılıyor” diye konuştu.
"Sigorta maliyeti çiftçiyi zorluyor"
Çiftçilerin en büyük sıkıntısının yüksek sigorta maliyetleri olduğuna dikkat çeken Kurtaran, yaşadıkları durumu şu sözlerle anlattı: “Bahçemizin yıllık üretim maliyeti 500-600 bin TL. Biz sadece dolu sigortası yaptık. Asıl zararı ise Nisan ayında yağan karla birlikte don vurunca yaşadık. Eğer dolu ve don ikisini birden sigortalasaydık, yaklaşık 200 bin TL prim ödeyecektik. Bu çok büyük bir yük. 3 milyon TL’lik bir aracı 50 bin TL’ye sigortalarken, 2-3 milyon TL değerindeki bir bahçeye 200 bin TL prim isteniyor. Bu çiftçiyi ciddi anlamda zorluyor.”
Çukurova’da pek çok üründe rekolte kaybı
Kurtaran, Çukurova genelinde sadece şeftali değil, pek çok üründe de büyük rekolte kaybı yaşandığını ifade ederek, “Bu yıl yaşanan don ve dolu nedeniyle sert çekirdekli meyvelerde pek çok bahçede üretim yok. Çukurova’da meyve bulmak gerçekten zorlaştı. Şu an dalında kalabilen az sayıdaki ürün dahi piyasada olmadığı için yüksek fiyatlara satılabiliyor. Ancak bu durum çiftçiye teselli değil, çünkü maliyetlerimizi karşılamaya bile yetmiyor” dedi.
Çiftçi önümüzdeki yıl için endişeli
Bölge çiftçileri, bu yıl yaşadıkları kayıpların ardından önümüzdeki sezon için de endişe taşıyor. Hem sigorta maliyetlerinin yüksekliği hem de iklim koşullarının giderek daha belirsiz hale gelmesi nedeniyle üretimde sürdürülebilirliğin tehlikeye girdiğini belirten üreticiler, yetkililerden tarım sigortası primlerinde indirime gidilmesini ve doğal afetlerde çiftçiye daha fazla destek sağlanmasını talep ediyor.
