TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez, 27 Haziran Dünya KOBİ Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, Türkiye’de küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) yılın ilk yarısında en çok finansmana erişim konusunda zorluk yaşadığını belirtti. Bu sorunun sadece ekonomik değil, toplumsal refah açısından da hayati önem taşıdığına dikkat çeken Sönmez, çözüm için beş maddelik bir yol haritası sundu.
TÜİK verilerine göre 2023 yılı itibarıyla Türkiye’deki işletmelerin yüzde 99,7’sini oluşturan 3,7 milyon KOBİ, istihdamın yüzde 70,5’ini, üretim değerinin yüzde 41,6’sını ve katma değerin yüzde 40,1’ini sağladı. Sönmez, bu verilerin KOBİ’lerin sadece Türkiye için değil, dünya ekonomisi için de sürdürülebilir büyümenin temel aktörleri olduğunu gösterdiğini vurguladı.
“KOBİ’ler nakit döngüsünü dahi sağlamakta zorlanıyor”
TÜRKONFED’in sahada yürüttüğü çalışmalar ve anket sonuçlarını değerlendiren Sönmez, geçen yıl her dört KOBİ’den üçünün finansmana erişimde sorun yaşadığını, her iki KOBİ’den birinin ise iş hacmini küçültmek zorunda kaldığını hatırlattı. 2024’ün ilk yarısında da tablo değişmedi.
“Enflasyonun öngörülemez seviyelere ulaşması, maliyet hesaplarını imkânsızlaştırdı. Bankaların sıkı kredi politikaları, yüksek faizler ve teminat zorlukları ise KOBİ’lerin günlük nakit akışını yönetmesini dahi zorlaştırıyor. Neticede, büyümeyi hedefleyen değil hayatta kalmaya çalışan bir KOBİ ekosistemi oluştu” dedi.
“Üç temel engel, üç derin sorun”
Sönmez, KOBİ’lerin finansman sorunlarının üç temel başlık altında toplandığını söyledi:
Yüksek Faiz ve Kredi Maliyetleri: Teknik olarak krediye erişim mümkün olsa da faiz oranlarının yüksekliği nedeniyle işletmeler bu kaynağa ulaşamıyor.
Teminat Problemleri: Bankaların taşınır varlıkları ya da geleceğe dönük gelirleri teminat olarak kabul etmemesi, özellikle yenilikçi girişimlerin dışarıda kalmasına neden oluyor.
Yapısal Engeller: Kayıt dışılık, düşük finansal okuryazarlık ve şeffaf mali tablolar hazırlayamama gibi nedenlerle birçok KOBİ, finansal kurumlar nezdinde “riskli” sayılıyor.
Sönmez'den Beş maddelik çözüm önerisi
Sönmez, kamu ve özel sektör iş birliğiyle KOBİ’lerin finansmana erişimini kolaylaştırmak adına beş somut çözüm önerisi sundu:
- Alternatif Finansman Modelleri Geliştirilmeli: Fintek, mikrofinans, risk sermayesi gibi alternatif kaynaklar yaygınlaştırılmalı.
- Teminat Sistemi Esnetilmeli: Geleceğe dönük gelirler ve taşınır teminatlar kabul edilmeli.
- Finansal Okuryazarlık Artırılmalı: Küçük işletmelere muhasebe ve raporlama desteği sağlanmalı.
- Makroekonomik Öngörülebilirlik Sağlanmalı: TL’deki dalgalanmalar azaltılmalı, tutarlı politikalar uygulanmalı.
- Bölgesel Destek Programları Geliştirilmeli: Anadolu’daki KOBİ’lere özel kredi ve teşvik sistemleri kurulmalı, e-devlet üzerinden erişim kolaylaştırılmalı
“Yalnızca nefes değil, uzun vadeli politika şart”
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan destek paketlerini olumlu karşıladıklarını dile getiren Sönmez, bu tür kısa vadeli desteklerin önemli olduğunu fakat yapısal dönüşüm ihtiyacının göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı.
“Türkiye KOBİ stratejisiyle küresel dönüşüme öncü olabilir”
Sönmez, dünya genelinde KOBİ’lerin yılda 5 trilyon doları aşan finansman açığıyla karşı karşıya olduğunu hatırlatarak, Türkiye’nin dijitalleşme, yeşil dönüşüm ve inovasyon eksenli politikalarla bu küresel değişimin öncüsü olabileceğini belirtti. Ancak bunun için yalnızca vizyon değil; güçlü bir uygulama politikası, kapsamlı finansman altyapısı ve sağlam bir yasal çerçevenin de gerekli olduğunu kaydetti.
