TMMOB Adana İKK’den uyarı: Altyapı ve planlama yetersizliği ciddi sorunlara yol açabilir
Adana’da yapımı büyük oranda tamamlanan TOKİ afet konutlarıyla ilgili TMMOB Adana İKK, 7 Ağustos 2025 tarihinde önemli açıklamalarda bulundu. Açıklamada, yer seçiminden altyapıya kadar pek çok konuda eksikliklerin bulunduğu vurgulandı.
Türkiye’de giderek derinleşen konut ve barınma sorunu, son yıllarda ekonomik koşulların da etkisiyle daha geniş kesimleri etkilemeye başladı. 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından afet bölgesinde başlatılan TOKİ konut projeleri, bu ihtiyaca bir çözüm olarak görülse de, uygulamada yaşanan sorunlar tartışma yaratıyor.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Adana İl Koordinasyon Kurulu (İKK), Adana’da inşası süren TOKİ afet konutlarıyla ilgili yaptığı açıklamada, projelerin yeterince planlı yürütülmediğine dikkat çekti. Açıklamada, altyapı hizmetlerinin yetersizliği, ulaşım sorunları, sosyal donatı eksiklikleri ve yer seçiminde şeffaflık olmaması gibi başlıklara vurgu yapıldı.
“Yer seçimi hangi kritere göre yapıldı?”
TMMOB Adana İKK, Adana’da inşa edilen toplam 6017 TOKİ konutunun, Çukurova ilçesi Şambayadı Mahallesi'nde 1544, Söğütlü Mahallesi'nde 2790 ve Seyhan ilçesi Karakuyu Mahallesi'nde 1683 olmak üzere üç farklı noktada yoğunlaştığını belirtti. Konutların, Adana-Mersin Otoyolu’nun iki tarafında kümelendiğine işaret edilerek bu bölgelerde ortalama 18 bin kişinin yaşayacağının öngörüldüğü kaydedildi.
Buna karşın, bu ölçekteki bir nüfusun ihtiyaç duyacağı ulaşım, enerji, kanalizasyon, doğalgaz, sosyal yaşam alanları, kamu hizmet kurumları ve yeşil alan gibi altyapı ve sosyal donatıların planlanıp planlanmadığı sorgulandı.
Yerel yönetimlerle koordinasyon var mı?
Açıklamada, yer seçimlerinin hangi kriterlere göre yapıldığı, şehir planlamasında nasıl bir yaklaşım izlendiği ve karar süreçlerine yerel yönetimlerin ya da kamu kuruluşlarının dahil edilip edilmediği gibi sorular yöneltildi.
TMMOB Adana İKK, 24 Şubat 2023 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne atıf yaparak, afet konutlarının plan ve imar uygulamaları beklenmeden, yalnızca jeolojik ve zemin etütleri doğrultusunda belirlendiğini hatırlattı. Bu yaklaşımın şehircilik ilkeleriyle ne derece uyumlu olduğu ise tartışmaya açıldı.
“Yük yerelin sırtına mı bırakılacak?”
Açıklamada, ortaya çıkabilecek altyapı ve hizmet sorunlarının çözümünün yerel yönetimlerin omzuna bırakılıp bırakılmayacağı da sorgulandı. TMMOB Adana İKK, bu sorunların çözümünde kaynak planlamasının nasıl yapılacağının belirsiz olduğunu ifade etti.
“Yeni sorunlar yaratmadan çözüm üretilmeli”
TMMOB, konut projelerinde kentin bütüncül imar planına, kent kimliğine, coğrafi, iklimsel ve geleneksel özelliklerine uygun bir planlama yapılmasının önemine dikkat çekti. “Sorun çözerken yeni sorunlar yaratılmamalı” uyarısında bulunulan açıklamada, Adana’nın geleceği için öngörülü, planlı ve yerel dinamiklerle uyumlu bir kentleşme anlayışı gerektiği vurgulandı.
Son olarak, “Bu kent bizim, hepimizin. Gelecek kuşaklara sorunlu değil, yaşanabilir bir kent bırakmak hepimizin ortak sorumluluğudur” denildi.
