Seyhan Medikal Park Hastanesi'nde görev yapan Genel Cerrah Op. Dr. Cihan Gökler Toros İnternet Sitesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Melisa Karmış ile gerçekleştirdiği röportajda obezite cerrahisi üzerine merak edilen soruları kapmsalı bir şekilde yanıtladı. Ameliyat süreçleri, kriterler, komplikasyonlar ve obezitenin sağlık üzerindeki etkileri hakkında önemli bilgiler paylaşan Dr. Gökler, obezitenin sadece fiziksel bir sorun değil, aynı zamanda ciddi sağlık ve yaşam kalitesi problemlerine yol açan bir durum olduğunu belirtti.
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz? Cerrahi alanındaki uzmanlık süreciniz nasıl gelişti?
Genel cerrahi üzerine gastroenteroloji cerrahisi alanında yandal yaptım, yani yüksek ihtisas tamamladım. Genel cerrahi uzmanlığı bittikten sonra bir sınava girerek branşlaşma sürecinden geçiyoruz. Daha sonra üniversitelerde veya belirlenmiş merkezlerde iki yıl süren eğitim alıyoruz. Ben de bu süreci tamamladıktan sonra gastroenteroloji cerrahisi uzmanı unvanını aldım. Karaciğer nakli ve laparoskopik cerrahi alanında da bir yıl eğitim gördüm. Obezite ameliyatları, kanser ameliyatları gibi birçok cerrahi girişimde bulundum. 2019’da eğitimimi tamamladıktan sonra Adana Şehir Hastanesi’nde baş asistan ve eğitimci olarak göreve başladım, şu an Seyhan Medikal Park Hastanesi'nde çalışıyorum.
Obezite cerrahisi nedir? Hangi durumlarda uygulanır?
Obezite cerrahisi, vücut kitle indeksi belirli bir seviyenin üzerine çıkan ve medikal tedavi ile kilo veremeyen hastalara uygulanan bir tedavi yöntemidir. Dünyada obeziteyle mücadelede en etkili tedavi olarak kabul ediliyor. Ancak bu ameliyatları estetik amaçlı yapılmayan, tamamen sağlık sorunlarını ortadan kaldırmak amacıyla gerçekleştirilen bir cerrahi prosedür olarak değerlendirmek gerekir. Obezite, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre önlenebilir ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer alıyor.
Toplumda obezite cerrahisi ile ilgili yanlış bilinen bazı bilgiler var. Bunlar hakkında ne düşünüyorsunuz?
Obezite ameliyatları, sanki gereksiz ve sadece kilo vermek için yapılan bir işlem gibi algılanıyor. Obezitenin ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı bilinmiyor. Obezite sadece kilo problemi değil; şeker hastalığı, tansiyon, kalp hastalıkları, uyku apnesi ve eklem hastalıkları gibi birçok rahatsızlığın temelinde yer alıyor. Obezite cerrahisi ile sadece kilo değil, bu hastalıkların da tedavi edilmesi mümkün hale geliyor.
Türkiye’de obezite oranları nedir?
Türkiye’de obezite giderek artıyor ve Avrupa’da birinci sırada bulunuyoruz. Adana ise Türkiye’de en yüksek obezite oranına sahip şehirlerden biri. Türkiye’deki obezite oranı %40-50 civarında seyrederken, Adana’da bu oran %60'lara ulaşıyor. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları, sosyoekonomik faktörler ve hareketsiz yaşam tarzı bu durumun başlıca nedenleri arasında.
Türkiye’de obezite cerrahisi alanında yapılan gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye, cerrahi alanda oldukça ileri seviyede. Cerrahlık konusunda hem elimizde çok fazla vaka var hem de bilgi paylaşımı ve usta-çırak ilişkisi güçlü. Obezite cerrahisi alanında da Türkiye dünya çapında başarılı bir konumda bulunuyor. Özellikle Adana’daki cerrahlar bu konuda önemli işler başarıyor, sağlık turizmi açısından da büyük ilgi görüyoruz.
Obezite cerrahisi uygulanacak hastalar hangi kriterlere göre belirleniyor?
Dünya Obezite Cerrahi Derneği ve Amerikan Obezite Cerrahi Derneği’nin belirlediği kriterlere göre ameliyat kararı alıyoruz. Hastaların vücut kitle indeksine ve ek hastalıklarına göre değerlendirme yapılıyor. Daha önce beden kitle indeksi 40’ın üzerinde olan hastalara ameliyat öneriliyordu. Ancak günümüzde bu oran 35’e çekildi. Vücut kitle indeksi 30’un üzerinde olan ve ek hastalığı bulunan hastalara da ameliyat uygulanabiliyor.
En sık uygulanan obezite cerrahisi yöntemleri nelerdir?
En sık uygulanan yöntem tüp mide ameliyatı, yani mide küçültme ameliyatıdır. Diğer yöntemler ise gastrik bypass ameliyatlarıdır. Gastrik bypass, Mini Gastrik Bypass ve RNY Gastrik Bypass olarak ikiye ayrılır. Tüp mide ameliyatında sadece mideyi küçültüyoruz, gastrik bypass ameliyatlarında ise hem mideyi küçültüp hem bağırsakları yeniden şekillendirerek gıdanın geçiş yolunu değiştiriyoruz.
Obezite cerrahisi sonrası hastalar nasıl bir süreçten geçiyor?
Ameliyat sonrasında hastalar obeziteye bağlı tüm sağlık problemlerinde düzelmeler görüyor. Şeker, tansiyon gibi hastalıklardan kurtulabiliyorlar. Ayrıca sosyal açıdan da önemli değişimler yaşanıyor; özgüven kazanıyorlar, günlük yaşamları daha rahat hale geliyor. Ancak obezite cerrahisi sadece bir başlangıç, hastaların yaşam tarzlarını değiştirmeleri gerekiyor. Eğer sağlıklı beslenme ve egzersiz alışkanlığı kazanılmazsa uzun vadede tekrar kilo alma riski bulunuyor.
Ameliyat sonrası yaşanabilecek komplikasyonlar nelerdir?
En sık görülen kısa dönem komplikasyonlar arasında kaçak, kanama ve pıhtı oluşumu bulunuyor. Uzun dönemde ise mide ülseri, mide darlığı, sarkmalar ve saç dökülmesi gibi durumlar oluşabilir. Ancak hastalar ameliyat sonrası kurallara uydukları sürece bu komplikasyonlarla karşılaşma ihtimali azalıyor.
Son olarak, obezite cerrahisi hakkında topluma vermek istediğiniz mesaj nedir?
Obezite cerrahisi bir mucize değil, bir başlangıçtır. Hastalar yalnızca ameliyatla tüm sorunlarını çözemezler, sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemeleri gerekir. Cerrahi işlem, hastanın değişim sürecini başlatmasına yardımcı olur, ancak sürecin devam etmesi tamamen kişinin yaşam tarzına bağlıdır.
