Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mimarlar Odası Adana Şube Başkanı Canan Aksu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bu hafta genel kurulda görüşülmesi planlanan, madencilik, enerji ve inşaat yatırımlarını önceleyen torba yasa teklifine karşı sert uyarılarda bulundu.
Aksu, söz konusu yasanın hayata geçirilmesi halinde Türkiye’nin tarihi, kültürel ve doğal çevresinin telafisi mümkün olmayan şekilde sermayeye tahsis edileceğini belirterek, “Bu çığlığa kulak verin! Tüm milletvekillerini torba yasaya ‘hayır’ demeye davet ediyoruz” dedi.
“Sermayeye rant, halka risk!”
Başkan Aksu, daha önce çıkarılan imar aflarının sonuçlarına dikkat çekerek binlerce yurttaşın can kaybına rağmen bu uygulamalardan vazgeçilmediğini hatırlattı. 2018’de çıkarılan 7143 Sayılı Torba Yasa ile tarım arazileri, kıyılar, orman alanları ve sit bölgelerinin üzerindeki kaçak yapıların dahi yasallaştırıldığını söyleyen Aksu, “Planlama, mimarlık ve mühendislik süreçlerinden geçmeyen bu yapılar halkın can ve mal güvenliğini tehdit ediyor. Yeni torba yasa ise bu tehdidi kat be kat büyütecek” diye konuştu.
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda kabul edilen ve meclis genel kuruluna getirilen 215 sıra, 3159 esas numaralı torba yasanın; milli parklar, ormanlar, doğal sit alanları, kıyılar, yaylalar gibi tüm doğal ve koruma altındaki alanları sermayeye yatırım ve rant sahası yapmayı hedeflediğini ifade etti.
“Denetim kalkıyor, şirketlerin önü açılıyor”
Başkan Aksu, yasa teklifinin çevresel etki değerlendirme (ÇED) süreçlerini zayıflatacağını, kamu adına yapılan denetimleri devre dışı bırakacağını vurgulayarak şöyle devam etti: “Torba yasa, enerji ve maden yatırımlarının izin ve ruhsat süreçlerini hızlandırmak adına çevresel korumayı ve denetimi neredeyse tamamen kaldırıyor. ÇED süreçlerinin kapsamı daraltılıyor, projelerin etki alanları küçültülerek çevreye zarar verme riski göz ardı ediliyor. Bakanlık, projeleri çevreye zarar vermesin diye değil, hızlı bitsin diye takip edecek. Böylece kamu yararı değil yatırımcı yararı gözetilmiş olacak.”
Maden Kanunu’nda ve diğer ilgili yasalarda yapılacak değişikliklerin, çevresel ve hukuki denetime takılan pek çok projeye kolaylık sağlayacağını dile getiren Aksu, bunun Türkiye’nin eşsiz doğasını ve kültürel mirasını büyük bir tehlikeye atacağını söyledi.
“Türkiye’nin tüm doğal varlıkları tehdit altında”
Mimarlar Odası olarak bu yasaya kesin bir dille karşı olduklarını belirten Aksu, şu çağrılarda bulundu:
- Çevreyi tahrip eden plan, karar ve uygulamaların durdurulması
- Doğal sit alanları, zeytinlikler, tarım arazileri, ormanlar ve kıyıların sermaye sınıflarına açılmasına son verilmesi
- Şeffaf, katılımcı ve bilimsel şehircilik ilkelerine dayalı planlamaya geri dönülmesi
- Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere uygun hareket edilmesi
- TBMM gündemindeki torba yasa teklifinin derhal reddedilmesi
“Mimarlık sadece bina yapmak değil, yaşamı korumaktır”
Aksu son olarak, mimarlığın yalnızca yapı tasarlama sanatı olmadığını, sağlıklı, güvenli yaşam çevrelerinin oluşturulmasının her mimarın topluma karşı sorumluluğu olduğunu vurgulayarak şu ifadeleri kullandı: “Mesleğimiz, kentlerimiz, ülkemiz ve geleceğimiz için tüm duyarlı kesimleri harekete geçmeye ve bu çığlığa kulak vermeye davet ediyoruz.”
