CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, Ankara Yüksek Hızlı Tren (YHT) Garı’na verilen yolcu garantisi ve TCDD’nin zararlarına ilişkin çarpıcı veriler paylaştı. Karasu’nun açıklamasına göre, 2016 yılında hizmete giren Ankara YHT Garı için yolcu başına 1,5 ABD doları artı KDV olmak üzere toplam 46 milyon yolcu garantisi verildi. Ancak 2024 yılı sonu itibariyle bu sayının sadece 16 milyon 823 bin 753’ü gerçekleşti.
Garın işletmesini sürdüren Cengiz-Limak-Kolin ortaklığına, aradaki fark nedeniyle toplam 69 milyon 352 bin 545 dolar, yani güncel kurla yaklaşık 2.7 milyar lira garanti ödemesi yapıldı.
Yıl yıl zarar: 5 milyon hedef, 849 bin yolcu
Yıllara göre hedeflenen ve gerçekleşen yolcu sayıları arasında ciddi farklar oluştu. Örneğin, 2019 yılında verilen 5 milyon yolcu garantisine karşın, sadece 1 milyon 91 bin yolcu gara giriş yaptı. Bu fark nedeniyle şirkete 7.5 milyon dolar ödendi. 2020 yılında ise 5 milyon yolcu hedefinin sadece 849 bini gerçekleşince, ödeme tutarı 12 milyon dolar artı KDV oldu.
Karasu, bu süreçte vatandaşların günler öncesinden bilet bulmakta zorlandığını, taleplere rağmen tren seferlerinin artırılmadığını belirtti. YHT hatlarında yaşanan bilet sıkıntılarına karşın, garanti yolcu bedellerinin düzenli olarak firmalara ödenmesi, kamu zararını artıran unsurlardan biri olarak gösterildi.
TCDD’nin zarar tablosu ağırlaşıyor
Aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'nın (TCDD) mali durumu da eleştiri konusu oldu. Karasu’nun açıklamasına göre TCDD’nin 2022 yılında 6.3 milyar lira olan net dönem zararı, 2023’te 11.4 milyar liraya, 2024 yılının sonunda ise 37 milyar liraya ulaştı.
Karasu, TCDD'nin sürekli zarar etmesinin nedeninin kötü yönetim, liyakatsiz kadrolar ve yüksek maliyetli kamu-özel iş birlikleri olduğunu belirtti. “TCDD, 2024 yılında 36 milyar 595 milyon lira zarar etti. Uzun yıllardır da zarar ediyor. Bu zararın sebebi kötü yönetim, liyakatsiz kadrolar ve ballı ihalelerle zengin edilen yandaş müteahhitler” ifadelerini kullandı.
TBMM’ye Taşındı: Bakanlıktan rakamları açıklaması istendi
Konuyu Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıyan Karasu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı’na şu soruları yöneltti:
- Her bir yıl ve hat bazında ayrı ayrı olmak üzere, YHT trenlerinde yolcu garantisi sayısı, gerçekleşen yolcu sayısı, toplam sefer sayısı ve hak ediş tutarı nedir?
- Yolcu sayısı ve garantilerin her yıl artış göstereceği bilinirken, tren seti ve sefer sayısı neden yeterli seviyede artırılmamıştır?
- Talep edilen ve gerçekleşen yolcu sayısı ile tren seti ve sefer sayısı arasındaki oran nasıldır?
CHP’li Karasu, “Vatandaşlar bilet bulamazken, kullanılmayan gar için vatandaşın cebinden milyonlarca dolar ödenmeye devam ediyor” ifadeleriyle süreci eleştirdi.
