Ayetullah Hamaney kimdir? Nereli? Babası kimdir? Faslı mı Türk mü, Şia mı?

İran'ın dini lideri olarak dünya gündeminin en çok konuşulan isimlerinden biri olan Ayetullah Ali Hamaney, özellikle son dönemlerde uluslararası siyasetle bağlantılı gelişmeler nedeniyle tekrar araştırma konusu haline geliyor. Bu bağlamda “Ayetullah Hamaney kimdir? Nereli? Babası kimdir? Faslı mı Türk mü, Şia mı?” soruları sıklıkla aratılıyor. İran'ın en yüksek otoritesine sahip olan bu isim, sadece dini bir figür değil; aynı zamanda ülkenin en güçlü siyasi liderlerinden biri olarak da öne çıkıyor.

Ayetullah Hamaney kimdir?

Ayetullah Seyyid Ali Hamaney, 17 Temmuz 1939 tarihinde İran’ın Meşhed kentinde dünyaya geliyor. İran İslam Cumhuriyeti'nin günümüzdeki en yüksek dini lideri olan Hamaney, aynı zamanda 1981-1989 yılları arasında İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı görevini de yürütüyor. Humeyni'nin 1989’daki ölümünden sonra, Anayasa’da yapılan değişiklikle birlikte dini lider olarak seçiliyor ve hâlen bu görevini sürdürüyor.

Ayetullah Hamaney, Şii mezhebine mensup bir din âlimi ve politik liderdir. Hem dini otoriteyi hem de siyasi liderliği bir arada yürütüyor olması onu sıradışı bir figür haline getiriyor.

Ayetullah Hamaney nereli?

Ali Hamaney, doğma büyüme İranlıdır. Doğum yeri olarak Meşhed kenti, Şii dünyasında önemli bir yere sahiptir. Meşhed, Hz. İmam Rıza'nın türbesinin bulunduğu şehir olarak, Hamaney’in dini kimliğini şekillendiren en önemli şehirlerden biridir.

Ayetullah Hamaney’in babası kimdir?

Ayetullah Ali Hamaney’in babası, Ayetullah Seyyid Cevad Hüseyni Hamaney olarak biliniyor. Babası da tıpkı kendisi gibi bir din adamı ve alimdir. Hamaney’in dini eğitimine yön veren ilk kişi babasıdır. Babası Seyyid Cevad Hamaney’in, İran’da saygı gören ve tanınan bir fakih olduğu biliniyor.

Ayetullah Hamaney Türk mü?

Bu soruya yanıt verirken etnik kökenler üzerinden değerlendirme yapmak gerekiyor. Hamaney’in baba tarafı Azerbaycan Türkü, anne tarafı ise İran’ın Yezd şehrinden, yani Fars kökenlidir. Dolayısıyla Hamaney’in Türk kökenli olduğu iddiası doğru olmakla birlikte, tam anlamıyla Türk değil; kısmen Türk kökenlidir demek daha doğru olur. Hamaney, resmi olarak İran vatandaşıdır ancak etnik olarak Azerbaycan Türkü kökenlidir.

Ayetullah Hamaney Faslı mı?

Hayır, Ayetullah Hamaney’in Fas ile herhangi bir etnik veya kültürel bağı bulunmuyor. Faslı olduğu yönündeki iddialar asılsızdır. Ailesi İran’ın farklı bölgelerinden gelmektedir ve soy ağacında Kuzey Afrika ülkelerine dair bir bağ yer almamaktadır.

Ayetullah Hamaney Şia mı?

Evet, Ayetullah Hamaney Şii mezhebine mensuptur. İran İslam Cumhuriyeti'nin devlet mezhebi Şiilik olduğundan, ülkenin dini lideri de bu mezhepten gelmektedir. Hamaney’in dini eğitim aldığı kurumlar, fıkhi eğitimi ve yazdığı eserler Şii gelenekle birebir örtüşmektedir.

Ayetullah Hamaney’in eğitimi

Hamaney, küçük yaşlarda Meşhed’de dini eğitim almaya başlıyor. Önce babasından, ardından dönemin önde gelen Şii âlimlerinden dersler alıyor. Daha sonra Kum şehrine giderek eğitimine burada devam ediyor. Kum, İran’da Şii ulemaların merkezi olarak kabul ediliyor. Burada “Mukaddemat”, “Resail”, “Mekasib”, “Fıkıh” ve “Usul” gibi klasik dini ilimleri öğreniyor.

Hamaney’in sadece din eğitimi değil, Arapça, edebiyat, tarih ve İslami siyaset konularında da oldukça derin bilgiye sahip olduğu biliniyor. Ayrıca Rusça ve İngilizce gibi yabancı dillere de sınırlı düzeyde hâkimdir.

Ayetullah Hamaney’in siyasi geçmişi

Hamaney, 1960'lı yıllardan itibaren Ayetullah Ruhullah Humeyni’nin önderliğinde yürütülen İslami Hareket’e katılıyor. Humeyni'nin sürgüne gönderilmesinden sonra da mücadeleye devam ediyor. 1979 İran İslam Devrimi’nin ardından aktif siyasette yer alıyor.

İran’daki Şah rejiminin devrilmesinden sonra:

• 1979’da Savunma Bakan Yardımcılığı

• 1980’de Meclis üyeliği (Tahran vekili)

• 1981’de Cumhurbaşkanlığı

• 1989’da Dini Liderlik görevine seçiliyor

Günümüzde hem İran Silahlı Kuvvetleri’nin Başkomutanı, hem ülkenin en üst siyasi yetkilisi, hem de dini rehberi olarak görev yapıyor.

Ayetullah Hamaney’in ailesi

Ayetullah Ali Hamaney, 1964 yılında Khojaste Bagherzadeh ile evleniyor. Bu evlilikten 6 çocuğu bulunuyor:

• Mojtaba Hamaney (oğlu)

• Mostafa Hamaney (oğlu)

• Meysam Hamaney (oğlu)

• Masoud Hamaney (oğlu)

• Hoda Hamaney (kızı)

  

  Kadına yönelik şiddetle mücadele V. Ulusal Eylem Planı’nda sona doğru

  İçeriği Görüntüle

• Boshra Hamaney (kızı)

Özellikle oğlu Mojtaba Hamaney, zaman zaman siyasi ve dini çevrelerde ön plana çıkıyor ve babasının halefi olabileceği yönünde spekülasyonlar yapılıyor.

Ayetullah Hamaney’in özel yaşamı

Hamaney, oldukça sade bir yaşam sürüyor gibi görünse de, güvenlik nedeniyle birden fazla korunaklı konutta yaşıyor. Bazı saraylarında nükleer saldırılara karşı inşa edilmiş sığınaklar olduğu biliniyor. Günlük yaşamında kamuoyuna fazla görünmeyen ve oldukça kontrollü bir kamu imajı çizen Hamaney, devlet televizyonları dışında medya organlarına neredeyse hiç açıklama yapmıyor.

Sıkça Sorulan Sorular